De heilige pijp

Zwarte Eland [1863-1950] was de laatste grote ziener en medicijnman van de Oglala-Sioux. Bovendien was hij de laatste Houder van de Heilige Pijp. Vlak voor zijn dood openbaarde hij aan de nog jeugdige godsdiensthistoricus en indianenkenner Joseph Epes Brown de zeven sacrale rituelen van zijn volk waarbij de Pijp een hoofdrol speelde. Deze magische riten, mythen en geloofsbelijdenissen vormden het wezen van de culturele identiteit der Sioux. Zwarte Eland besefte evenwel dat het wereldbeeld en de traditionele levensstijl van zijn volk gedoemd waren ten onder te gaan. Vanwege zijn verantwoordelijkheid «de bloeiende boom» levend te houden, sprak hij over wat eeuwenlang streng geheim was gehouden – opdat wij de ziel van de Sioux zouden leren kennen: «Want zolang het verhaal wordt gekend en de pijp in gebruik is, zal ons volk leven. Is het verhaal eenmaal vergeten, dan zal ons volk geen middelpunt meer hebben en ten onder gaan.» Het resultaat is «De heilige Pijp», het klassieke boek over de spiritualiteit van de «Native Americans». In de woorden van Zwarte Eland is de levensvisie der Sioux vastgelegd, hun zorg voor Moeder Aarde en hun eerbied voor de Grote Geest «Wakan-Tanka», de Vader en Grootvader van alle schepselen. Deze tekst verhaalt over het bewaren en loslaten van de ziel, de zuivering in de zweethut, de voorbereidingen op het vrouw-zijn, het opgooien van de magische bal, het smeken om een visioen en de zonnedans. Joseph Epes Brown, destijds net gepromoveerd aan de Universiteit van Stanford, legde voor het nageslacht dit relaas van Zwarte Eland vast – en diens hoop op een betere wereld: «Van alle wezens in het universum is de tweebenige mens de enige die, mits hij zichzelf zuivert en nederigheid betracht, werkelijk één kan worden met «Wakan-Tanka», het Grote Mysterieuze, de bron van alle leven. Alleen zo kan hij het juiste spoor naar het Heilige Pad terugvinden.» «‘De heilige pijp’ is een van de meest waardevolle werken in de literatuur over de Noord-Amerikaanse indianen.» – San Francisco Chronicle – «Een zeer betoverend en werkelijk belangrijk boek.» – The Washington Post –