De onzichtbare hand

In verhalen van Martien de Jong valt altijd wel iets te lezen wat de lezer waarschijnlijk niet wist en wat de schrijver misschien niet bedoelde. De onzichtbare hand zou de titel kunnen zijn van een misdaadroman of van een griezelig spookverhaal. Maar het is typerend voor de vertelkunst van Martien J.G. de Jong dat het titelverhaal van deze bundel ook nog een andere betekenis krijgt voor ‘volwassen’ lezers… De titel duidt tegelijkertijd op de organiserende creativiteit van de schrijver en op de geheime macht die, als een ‘onzichtbare hand’, de menselijke samenleving regelt en soms… ontregelt. Die sturende en besturende macht blijft voor ons onzichtbaar, onvatbaar en onvoorspelbaar. Vandaar dat het eerste verhaal in deze bundel ‘Brokstukken’ heet, het tweede over het coronavirus gaat en het dertiende een ‘Open einde’ heeft. De omvangrijke en gevarieerde schrijvende werkzaamheid van Martien J.G. de Jong staat los van het literaire leven in Nederland en Vlaanderen, maar niet van de Nederlandstalige literatuur. Sinds meer dan zestig jaar publiceert De Jong verhalen, literaire studies, essays, kritieken en poëzie. In 2020 verscheen het journaal over zijn negentigste levensjaar Om te lachen of te treuren, met (onder heel veel meer), Noties en Notities over culturele en politieke problemen. Voor 2021 vermeldt zijn bibliografie, behalve het onderhavige boek, een met nieuwe verzen uitgebreide tweede druk van zijn Verzamelde Gedichten, onder de titel Verborgen camera.