Nicolaes Gillis: Antwerpen 1593 - Haarlem 1630

NICOLAES GILLIS (Antwerpen 1593 – Haarlem 1630) behoort tot de eerste beoefenaars van het zelfstandige stilleven. Over zijn leven was tot nog toe niet veel bekend, behalve dat hij uit Antwerpen kwam en in Haarlem werkzaam was. Nieuw onderzoek wijst op een gedegen leertijd in Antwerpen, waarna Gillis furore maakte als pionier van het Haarlemse voedsel- en bloemstilleven. In Antwerpen heeft Gillis veel geleerd van Osias Beert; in Haarlem was de kruisbestuiving met Floris van Dijck van belang. De gezamenlijke invloed van Gillis en Van Dijck zou zich uitstrekken naar volgende generaties stillevenschilders. Het oeuvre dat Nicolaes Gillis heeft nagelaten is niet erg groot. Dit boek laat echter zien dat het veelzijdiger en invloedrijker is geweest dan voorheen werd aangenomen. Gillis was niet alleen een schakel tussen Antwerpen en Haarlem, maar ook een echte vernieuwer. Deze eerste monografie met catalogue raisonné is het resultaat van uitgebreid kunsthistorisch onderzoek en speurwerk in archieven. Behalve een overvloedige bron van informatie, vormt het boek een terecht eerbetoon aan Nicolaes Gillis. Drs. Alexander Thijs (1980) heeft na een carrière als tandarts zijn liefde voor Oude Meesters verder ontwikkeld met oog voor historische context, herkomstonderzoek, symboliek en schildertechnieken. Als zelfstandig onderzoeker bestudeerde hij voor de tentoonstelling Ode aan Antwerpen (Utrecht, Museum Catharijneconvent, 2023) een schilderij van Erasmus II Quellinus, Rubens’ laatste grote leerling en medewerker. Dit leidde tot een bijdrage aan de tentoonstellingscatalogus Van Antwerpen naar Amsterdam.